Perde Beton Nedir?

Perde beton, kirislerden aldigi yükü temele ileten bir yapi elemanidir. Çogumuzun bildigi gibi kolonlar da yükü temele aktarirlar. Ancak kolon, binanin düsey yükünü tasirken perde beton duvar ise deprem, rüzgar gibi binanin maruz kaldigi yatay yükü tasir. 

Perde duvar, genellikle beton ve çelik takviye çubuklarindan yapilir. Çelik çubuklar, duvarin mukavemetini ve saglamligi arttirirken beton da bu çubuklari korozyondan korumaya yardimci olur. Perde betonlar, yatay yüklere karsi yüksek direnç gösterdikleri için binanin iç duvarlarindan çok dis duvarlarinda kullanilir.

Perde Beton Depreme Karsi Dayanikli mi?

Binanin özellikle depreme karsi dayanikli olmasinda bu denli önemli olan perde beton saglam mi diye merak edenler oldugunu tahmin ediyoruz. 2018 yilinda yayimlanan Türkiye Bina Deprem Yönetmeligi’ne göre perde duvarin kalinligi en az 25 cm, uzun kenarinin kalinligina orani ise en az 6 kati olmali. Yani perde duvarin kalinligi 30 cm olursa uzunlugu da en az 180 cm olmali. Sevdiklerinizle birlikte evinizde huzur içinde yasayabilmeniz için bu oran, perde duvarin deprem davranisi yani depreme karsi dayanikliligi açisindan önemli. 

Haydi gelin, deprem aninda bir bina nasil hareket ediyor, perde beton sistemi bu harekete karsi nasil tepki veriyor birlikte bir göz atalim. Hepimiz biliyoruz ki deprem oldugunda binanin altindaki zemin sallanir. Bu sarsinti, binanin ve tabii ki duvarlarin hareket etmesine neden olur. Iste, perde beton burada devreye girer ve yatay yükleri duvarlardan temele aktararak bu harekete karsi binanin direnmesine yardimci olur. Bu esnada beton duvardaki çelik takviye çubuklari da yüklerin duvar boyunca esit olarak dagilmasini saglar. Iste bu is birligi, duvarin büyük hasar görmesine veya çökmesine engel olur. 

Bir örnekle anlatalim: Üst üste dizilmis, birbirine yapisik birkaç sira kitap oldugunu düsünün. Bu kitap yigini düzgün dizilmis dahi olsa var gücünüzle yan taraftan iterseniz onlari bir arada tutacak bir destek olmadigi için kitaplari devirirsiniz. Ama eger kitap yiginlari arasina saglam yatay bir destek koyarsaniz, ne kadar iterseniz itin kitaplar devrilmez. Uyguladiginiz güce bagli olarak belki düzenleri bozulabilir. Iste, perde beton duvar da binaniz için bu görevi görür ve kuvvet dagilimini dengeleyerek bütünlügü saglar. 

Perde Beton Nasil Yapilir?

Özellikle büyük ve yüksek binalarda depreme karsi binalarin güvenligini arttirmak için perde beton kullanmak önem tasir. Ancak her konuda oldugu gibi uygulamanin dogru yapilmasi da bir o kadar önemli. Gelin, önce adim adim perde duvar yapimina bakalim, ardindan da perde duvarlarin dayanikliligini saglamak için dikkat edilmesi gerekenlere göz atalim. 

• Ilk adim elbette perde duvari tasarlamak. Bu sadece sekline, boyutlarina karar vermek demek degil. Duvarin boyutu ve kalinliginin yani sira takviye tipinin ve miktarinin belirlenmesini de içerir. Tasarimi, uzman bir yapi mühendisi tarafindan yapilmalidir. 
• Bir sonraki adim, kalibi yapmak. Kalip, sertlesirken betonu yerinde tutacak geçici yapidir. Kontrplak veya çelik gibi güçlü malzemelerden yapilmali ve duvarin düz olmasini saglamak için uygun sekilde hizalanmalidir. 
• Kalip yerlestirildikten sonra çelik çubuk takviyeleri yerlestirilir. Çelik çubuklar duvari güçlendirmeye ve çatlamasini önlemeye yardimci olur. 
• Bu islemin ardindan, bosluk kalmamasi açisindan yavas ve esit sekilde kaliba beton dökülür. 
• Son olarak su kaybini engelleyerek saglamlasmasi için betona kürleme islemi yapilir ve sertlesmesi beklenir. 

Perde duvar yapimi, adim adim takip edilse de dayanikliligi açisindan uygulamada dikkat edilmesi gereken bazi noktalar bulunur: 

• Öncelikle beton uygun sekilde karistirilmali ve yerlestirilmelidir. 
• Çelik takviye çubuklari dogru yerlere yerlestirilmeli ve betona uygun sekilde baglanmalidir.
• Betonun ayrica düzgün bir sekilde kürlenmesi gerekir. Bu da yavas ve esit sekilde kurumasi anlamina gelir.
• Suyun betona sizmasini ve çelik çubuklarin korozyona ugramasini önlemek için de uygun bir yalitim yapilmalidir.

Ayrica binanin agirlik merkezi ile rijitlik merkezinin birbirine yakin olmasini saglamak amaciyla perde betonlar simetrik bir sekilde yerlestirilmeli. Böylece bina deprem esnasinda elastik bir davranis sergiler. “Bu ne demek?” derseniz önce agirlik ve rijitlik merkezini açiklamakta fayda var. Agirlik merkezi, binanin tüm kütlesinin toplandigi noktadir. Rijitlik merkezi ise binanin egilmeye veya bükülmeye karsi en dirençli oldugu noktadir. Bu iki merkez birbirinden uzaklastikça yani bina içinde yük esit sekilde dagilmadigi sürece deprem sirasinda binanin hasar alma olasiligi artar.

Bunu bir örnekle anlatalim. Bir tahterevalli hayal edin. Oldukça agir bir kisi tahterevallinin ucuna oturursa tahterevalli dengesizlesir. Ancak bu kisi tahterevallinin ortasina oturusa tahterevallinin çok daha saglam ve dengede oldugunu söyleyebiliriz. Bunun nedeni, kisinin agirliginin dönme noktasina daha yakin olmasidir. Bu da tahterevalliyi devrilmeye karsi daha dirençli hale getirir.

Perde Beton Maliyeti Nedir?

Perde beton maliyeti genel olarak beton, demir ve isçilik kalemlerinden olusur. Kendisi gibi tasiyici yapi elemani olan kolonlar ile karsilastirildiginda daha büyük boyutlarda insa edilen perde duvarin maliyeti, gerek isçilik gerek kullanilan malzeme miktari nedeniyle daha yüksektir. Ancak yasadigimiz binanin depreme karsi dayanikli olmasinda daha etkili oldugu düsünülürse bu maliyet farki göz ardi edilebilir.

Perde Beton Nasil Anlasilir?

Evinizin duvarinda bir tadilat yaptiracaksiniz ve perde duvara zarar vermemek için hangisinin perde duvar oldugunu belirlemek istiyorsunuz. Belki de sadece hangi duvarin perde duvar oldugunu merak ediyorsunuz. Özellikle tadilat yaptiracaksaniz ve bir duvarin perde duvar olup olmadigindan emin degilseniz bir yapi mühendisine danismanizi öneriyoruz. Peki ama sadece merak ettiginiz için perde duvari kendiniz nasil anlayabilirsiniz? 

Basta da belirttigimiz gibi perde duvar genellikle binanin dis duvarlarinda kullanilir ve en az 25 cm kalinliginda olur. Temelden çatiya kadar süreklilik gösterir. Ayrica bir perde duvara kapi tiklatir gibi yumrugunuzla vurursaniz beton yogun oldugu için çok az titresim hissedersiniz. Bu farki hissedebilmek için farkli iç ve dis duvarlara vurabilirsiniz.

Evinizde herhangi bir tadilat yaptiracaksaniz perde duvarin zarar görmemesi çok önemli.  Çünkü binanizi saglamlastiran, deprem esnasinda az hasar almasini saglayan duvariniz o. Herhangi bir deprem sonrasinda ya da farkli bir sebeple ara sira çatlak veya hasar olup olmadigini kontrol edin. Hasar meydana gelmisse güvenliginiz için bir uzmana danisarak isinin ehli ustalarla en kisa sürede onarin. Bunun için insaattan elektronige, tesisattan marangoza onlarca farkli kategoride usta arayanlarla deneyimli ustalari bulusturan Ustabilir platformundan yararlanabilirsiniz.