Radye Temel Nedir?

Binanin dayanikli olmasi tek basina yeterli degil. Zemin yapisi ve temelinin zemine uygun yapilmasi da bir o kadar kritik. Güçlü bir temel, binanin sel ve deprem gibi dogal afetlere karsi dayanikli olmasini saglar. Binayi planlayan mühendisten uygulayan isçiye, hatta bina sakinlerine kadar herkesin bu farkindalikla hareket etmesi de bu açidan önemli.

Radye temel, zemin yapisinin dayanikli olmadigi alanlarda bina dayanikliligini ve bina sakinlerinin güvenligini artirmak için kullanilan bir temel çesididir. Bina zeminininin tamamina yüksek mukavemetli beton dökülerek yükün temele ve zemine esit olarak dagilmasi saglanir. Gerilmelere karsi dayanikliligi arttirmak için beton, yuvarlak çelikten donati çubuklarinin arasina dökülür. Bu ikili sistem sayesinde evinizde sevdiklerinizle beraber gönül rahatligiyla oturmamiz için bina zemini saglamlastirilmis olur. 

Radye temel, zeminin tasima gücünün düsük oldugu islak, gevsek, sikistirilmamis, yeralti su seviyesi yüksek olan, kendi içinde farklilik gösteren zeminlerde kullanilir. Ev, apartman, okul, hastane, otel, alisveris merkezi gibi birçok bina türünde kullanima uygundur. 

Radye temelde, binanin agirligi daha fazla donati gerektiren daha genis bir alana dagitildigi için diger temellere göre daha fazla demir kullanilir. Yani radye temel sisteminin dayanikliligini kullanilan demir miktari saglar. Oransal olarak bakacak olursak radye temelde kullanilan demir miktari, toplam beton hacminin %0,5 ila %1’i iken diger temel türlerinde bu oran %0,2 ila %0,3 arasindadir. Ayrica radye temel kullanilan yapilarda yükün esit dagilmasi için binanin dis duvarlarinin oturdugu alandan her yönde birer metre tasacak sekilde temel atilir.

Radye Temel Çesitleri Nelerdir?

Ofis, ev, otel, okul, hastane, alisveris merkezi, tiyatro binalari, stadyumlar… Günlük hayatimizda girip çiktigimiz binalar saymakla bitmez. Çesitlilikleri, kullanim amaçlari, yükseklikleri ve boyutlari birbirinden bu kadar farkli binalar söz konusu olunca dayaniklilik için kullanilan radye temel çesitleri de degisiyor. Zeminin yapisi, binanin zeminde olusturdugu yük, duvarlarinin ya da kolonlarinin açikliklarina göre dört farkli radye temel bulunuyor. 

Kirisli Radye Temel Nedir?

Kolon veya duvarlarin arasi daha açik olan binalarda dayanikliligi artirmak için kirislerin kullanildigi temeldir. Degisiklik gösteren zeminlerde binada olusabilecek farkli oturmalara karsi kullanilir. Kolonlar kirislere oturtulur ve bu durum, zemindeki beton plaga gelecek etkiyi azaltir. 

Kirisler binanin bodrum katinda olacagi için bu alanin kullanim alanini daraltir. Bodrumda düz bir alan isteniyorsa kirislerin gizli oldugu alttan kirisli temel kullanilabilir. Zemin ve bina yapisina daha uygun oldugu için üstten kirisli temel kullanildiysa kirislerin arasi dolgu malzemesi ile doldurularak bodrumu daha kullanisli hale getirmek mümkündür.

Kirissiz Radye Temel Nedir?

Bu radye temel türü; bina yükünün az oldugu, kolon ve duvarlarin birbirine yakin oldugu yapilarda kullanilir. Kolonlar dogrudan beton plaga oturtulur. Kiris kullanilmadigi için düz radye temel olarak da bilinir. Radye temelin üstü, binanin bodrum katinin zeminini olusturur. Kiris kullanilmadigi için binalarin bodrum katinda kullanisli genis düz bir alan olusur. 

Kirissiz radye temelde kolonlara asiri yük binerse iki yüzey zit yönde kaymaya baslar ve açisal olarak bir sekil degisimi yasanir. Bunu engellemek için kolon yüklerini daha genis bir alana yaymak ve radye temele aktarmak gerekir. Bu amaçla kolonlarin alt uçlarina, mantari andiracak sekilde kalinlastirma yapilir. Bu temele de mantar radye temel deniliyor.

Zeminden gelen su basinci yüksek ve binanin yükü fazla oldugu durumlarda ise zemin tasima kapasitesi zayif olur. Bazi binalar da yapinin yükü duvarlar tarafindan tasinacak sekilde planlanir. Bu durumlar söz konusu oldugunda duvarlar arasinda stabiliteyi saglamak ve zamanla olusacak oturma veya kaymayi önlemek amaciyla duvarlar arasinda ters kemerler kullanilir. Bu tarz temele de ters kemer radye temel denilir. Bu temelin dayanikli olmasi için dis duvarlarin kalin ve güçlü olmasi önemlidir.

Radye Temel Nasil Uygulanir?

Radye temelin dayanikliligi, kullanilan demir miktarina baglidir. Ancak uygulamanin dogru yapilmasi da bir o kadar önemli. Gelin, adim adim radye temel nasil uygulanir bir bakalim. 

1. Saha Hazirligi: Radye temel yapimi, saha hazirligi ile baslar. Öncelikle binanin insa edilecegi alan gerekli derinlige kadar kazilir.
2. Toprak Sikistirma: Kazi sonrasi, temelin çökmesini engellemek için toprak sikistirilir.
3. Su Yalitimi: Saha hazirlandiktan sonra, nemin betona sizmasini önlemek amaciyla uygun özellikte izolasyon malzemesi kullanilarak su yalitimi yapilir.
4. Çimento-Kum Macunu Dökülmesi: Izolasyon malzemesinin üstüne çimento-kum macunu dökülür.
5. Çelik Çubuk Donatilarinin Dösenmesi: Ardindan temelin çatlamasini önlemek için gerekli araliklarla çelik çubuk donatilar dösenir.
6. Beton Dökümü: Çelik çubuk donatilarin aralarina esit miktarda yüksek kalitede beton dökülür.
7. Betonun Saglamlasmasi: Betonun saglamlasmasi ve temelin güçlenmesi için su kaybini engellemek önemlidir.
8. Kürleme Islemi ve Sertlesmenin Beklenmesi: Son olarak betona kürleme islemi yapilir ve sertlesmesi beklenir.

Dogru uygulama için radye temel, bu konuda uzman mühendisler ve ustalar tarafindan yapilmalidir. Siz de radye temel kullanarak depreme dayanikli bir bina yaptirmak istiyorsaniz bunun projeniz için dogru temel olup olmadigi konusunda uzman bir mühendise danismanizi öneririz. 

Radye Temel Depreme Dayanikli midir?

Radye temel, deprem aninda binayla birlikte hareket ederek büyük oranda hasar olusmasini engellediginden deprem riski yüksek bölgelerde güvenli binalar insa etmek için ideal çözümdür. Binanin yükünü daha genis bir alana dagitarak toprak üzerindeki gerilmeyi azaltir. Topragin sikismasini ve binanin kayarak egilmesini önler. Izolasyon yapildigi için de yer alti sularindan etkilenmez. Bu özellikleri ile diger temellere göre depreme karsi daha dayaniklidir. Peki, radye temel kaç siddetinde depreme dayanir?

Bir temelin depreme dayanikliligi; temelin tasarimi, zemin tipi, depremin büyüklügü, kullanilan malzeme kalitesi, dogru uygulama gibi bir dizi faktöre baglidir. Depreme dayanikli bir temel için tüm bu faktörlerin dikkate alinmis olmasi, temel yapim asamalarinin atlanmamasi, dogru uygulanmasi ve beklenen deprem büyüklügü de dikkate alinarak tüm hesaplamalarin özenle yapilmasi gerekir.

Profesyonel insaat uygulamalariniz için ihtiyaç duydugunuz güvenilir insaat ve kaynak ustalarindan Ustabilir uygulamasi üzerinden teklif alabilirsiniz.

Radye Temel Avantajlari Neler?

Radye temel kullanmanin birçok avantaji vardir:

• Farkli birçok zeminde kullanilabilir. 
• Binanin agirligini genis bir alana dagitarak yapinin farkli yerlerinde meydana gelecek oturma risklerini azaltir. 
• Zeminin dayanma kapasitesini artirir.
• Deprem esnasinda binayla birlikte hareket ettigi için hasari en aza indirir.
• Izolasyon yapildigi için yer alti sularindan etkilenmez.

Radye Temel Dezavantajlari Neler?

Birçok avantaji olan radye temel, bazi dezavantajlara da sahiptir. Bu dezavantajlar saglamligi olumsuz etkileyen faktörler olmayip daha çok binanin depreme dayanikli olmasini saglamak açisindan uygulama ve maliyeti etkileyen faktörlerdir. 

• Yapiminda yüksek mukavemetli beton ve çelik çubuk donatilar kullanildigi için diger temel türlerinden daha pahalidir.
• Kurulumu, diger temel türlerine göre daha karmasiktir.
• Uygulamasi dogru yapilmazsa kenar asinmasi olabilir.
• Kirisli radye temel, binanin bodrum katinin kullanim alanini daraltir.
• Yapimi için uzman bir ekibe ihtiyaç duyulur.

Mütemadi Temel ile Radye Temel Arasindaki Fark Nedir?

Bina yükü, deprem büyüklügü, zemin tipi gibi birçok faktöre bakilarak bina için kullanilacak temel tipine karar verilir. Mütemadi temel yani sürekli temel ve radye temel de bir yapinin agirligini desteklemek için kullanilan sig temel türleridir. 

Ayrik temel atilamayan zayif zeminlerde ve bina yükünün yüksek oldugu durumlarda mütemadi temel kullanilir. Mütemadi temel, kolonlarin altinda ve arasinda betonarme kiris gibi uzanir. Binanin farkli yerlerinde farkli oturmalara neden olacak sekilde homojenlik göstermeyen yogun kum veya çakil içeren zeminler, mütemadi temel kullanimi için uygundur. Daha çok küçük binalarda kullanilir. Radye temel ise yapi agirliginin çok fazla oldugu yüksek binalarda ve zemin tasima kapasitesinin düsük oldugu dolgu zeminlerde tercih edilir. 

Bu yazimizda radye temel hakkinda detayli bilgiler verdik. Bina temelleri hakkinda daha fazla bilgi almak için “Depreme Dayanikli Bina Temeli Hakkinda Tüm Merak Ettikleriniz” yazimizi da okuyabilirsiniz.

Radye Temel Hakkinda Sikça Sorulan Sorular

Radye Temel Nedir?

Radye temel, yapiyi desteklemek için genis bir beton plakasi kullanilarak insa edilen bir temel türüdür. Genellikle zeminin düsük tasima kapasitesi olan alanlarda tercih edilir.

Radye Temel Ne Zaman Kullanilir?

Yüksek binalar, zayif zemin üzerine insa edilen yapilar veya farkli yük dagilimlarina sahip yapilar için kullanilir. Ayrica, zemin oturmalarini ve yapisal hasarlari önlemek için de tercih edilir.

Radye Temel ile Normal Temel Arasindaki Fark Nedir?

Radye temel, yapiyi desteklemek için genis bir beton plakasi kullanirken, normal temeller genellikle daha dar sütunlar veya duvarlar üzerine insa edilir. Radye temel, yükü daha genis bir alana dagitir.

Radye Temel Insaati Ne Kadar Sürer?

Insaat süresi, projenin büyüklügüne ve karmasikligina göre degisiklik gösterir. Ancak radye temel insaati, genellikle normal temellere göre daha fazla zaman alabilir.

Radye Temel Maliyeti Nasildir?

Radye temel, genellikle normal temellere göre daha pahalidir. Malzeme ve isçilik maliyetleri, projenin büyüklügüne ve zeminin durumuna göre degisir.

Radye Temelde Su Yalitimi Nasil Yapilir?

Radye temelde su yalitimi, genellikle izolasyon malzemeleri ve su geçirmez membranlar kullanilarak yapilir. Bu, betonun altindan suyun sizmasini önlemek için önemlidir.

Radye Temel Hangi Zemin Tiplerinde Uygundur?

Radye temel, özellikle düsük tasima kapasiteli, yumusak veya heterojen zemin tiplerinde uygundur.

Radye Temelde Drenaj Sistemi Gerekli mi?

Evet, genellikle radye temellerde etkin bir drenaj sistemi gereklidir. Bu, su birikintilerini ve olasi su hasarini önlemek için önemlidir.